การพัฒนาผู้นำท้องถิ่น

1. การคัดเลือกผู้นำท้องถิ่น ควรพยายามที่จะให้ครอบคลุมผู้นำทุกประเภท เพราะต้องการเน้นให้ผู้นำเป็นตัวแทนของพัฒนาการทำงาน เช่น การพัฒนาหมู่บ้าน (กพม.), คณะกรรมการพัฒนาตำบล(กพต.), หรือคณะกรรมการสภาตำบล (กสต.) เป็นต้น ดังนั้น ผู้นำจึงมีความสำคัญมาก การจัดตั้งกลุ่มเป็นวิธีการที่จะช่วยให้การคัดเลือกผู้นำได้ทางหนึ่ง พัฒนาหรือปลัดอำเภอฝ่ายบำรุงควรแสวงหากลุ่มก่อน แล้วจึงแสวงหาผู้นำกลุ่มโดยเน้นในเรื่องลักษณะผู้นำ 7 ประเภท
2. การฝึกอบรมหรือพัฒนาผู้นำ จะต้องใช้เวลาและจะต้องทำต่อเนื่องไป กล่าวคือ ทำให้กลุ่มเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา กรมการปกครองก็มีโครงการพัฒนาพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งส่วนมากคณะกรรมการก็จะเป็นชุดเดียวกันกับคณะกรรมการการพัฒนาตำบล คณะกรรมการสภาตำบล คือคณะกรรมการพัฒนาตำบลที่ผ่านการอบรมตามโครงการนี้จะพัฒนาขึ้นเป็นคณะกรรมการสภาตำบล ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย
กรมการพัฒนาชุมชนกับกรมการปกครองจึงได้ตกลงกันในหลักใหญ่ ๆ เพื่อดำเนินการดังนี้
- การฝึกอบรมระดับตำบล เป็นหน้าที่ของกรมการปกครอง
- การฝึกอบรมระดับหมู่บ้าน เป็นหน้าที่ของกรมการพัฒนาชุมชน

ผู้นำท้องถิ่นกับการพัฒนาพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย
การพัฒนาชุมชนเป็นงานที่เป็นการฝึกหัดให้ประชาชนได้เรียนรู้ถึงวิธีการดำเนินชีวิตตามวิถีทางระบอบประชาธิปไตยโดยกว้าง และสถาบันที่ส่งเสริมการปกครองตามระบอบประชาธิปไตย ในระดับหมู่บ้านและตำบลคือ
- กรรมการพัฒนาหมู่บ้าน (ในระดับหมู่บ้าน)
- กรรมการพัฒนาตำบล(ในระดับตำบล)
คณะกรรมการทั้งสองนี้ จะมีหน้าที่และสร้างความเจริญมาสู่ท้องถิ่นของตนเอง